Stres może być wywołany przez różne sytuacje i wydarzenia na przykład; dla małego dziecka stresem jest opuszczenie bezpiecznego domu i pójście do przedszkola, szkoły, dla jednych matura, dla innych zawarcie małżeństwa, samotność też może wywołać stres, dla niektórych stresem może stać się rodzaj wykonywanej pracy, dla wielu ludzi stresem może być poważna choroba, dla innych śmierć bliskich.
Czym tak naprawdę jest stres?
Reakcja psychologiczna i fizjologiczna organizmu na przeciążenia, zagrożenie, nowe sytuacje oraz silne bodźce, która powoduje wzmożone zdenerwowanie oraz przyspieszone bicie serca, potliwość, bóle głowy, suchość w ustach itp. Optymalny poziom stresu jest potrzebny do efektywnego funkcjonowania człowieka- mobilizuje, zwiększa energię, natomiast zbyt niski powoduje apatię, spadek motywacji, a nadmierny lub długotrwały może wywołać skutki niepożądane- niepokój, niezdolność do skutecznego działania, drażliwość oraz płaczliwość (Kupisiewicz Cz., Kupisiewicz M., 168) .
Stres może być krótki lub długotrwały.
Stres to stan organizmu wywołany przez pobudzenie go nieobojętnymi bodźcami stresorami; bodźcem takim może być zarówno zaatakowanie organizmu przez bakterie, jak i silne przeżycie psychiczne. W pierwszej fazie stresu zwykle występuje reakcja obronna, polegająca na mobilizacji sił organizmu, w dalszej fazie lub przy silnym stresie w organizmie pojawiają się zaburzenia (Okoń, str.194).
Stres dziecięcy
Wszyscy cierpią z powodu stresu. Maluch cierpi z powodu stresu nie mniej dotkliwie niż człowiek dorosły.
Organizm dziecka reaguje inaczej. Jednak zarówno psychika, jak i ciało malucha, obciążone silnym stresem, wołają o pomoc.
Z powodu przedłużającego się stresu dziecko mogą trapić pozornie banalne dolegliwości: częste przeziębienia, bóle brzucha, biegunka, swędzenie skóry, koszmary senne, moczenie nocne, tiki nerwowe itd.. Silny lub długotrwały stres odbija się także na jego zachowaniu: staje się ono małomówne, przygaszone, niemal „niewidoczne” albo wręcz przeciwnie- bardziej niż dotychczas kapryśne, stawiające ciągle nowe żądania, płaczliwe i agresywne. Niepokojące zmiany w zachowaniu lub pogorszenie się samopoczucia dziecka może nastąpić nagle albo stopniowo narastać.
Rady dla rodziców:
- Nie wypytuj dziecka uparcie, dlaczego jest takie smutne. Raczej słuchaj tego, co samo ma ci do powiedzenia.
- Staraj się spędzać ze swym dzieckiem więcej czasu. Zróbcie coś razem- wyjdźcie na spacer, zagrajcie w jakąś grę.
- Porozmawiaj z dzieckiem, poczytaj mu książkę. Bądź z nim.
Rady dla dzieci:
- Postaraj się nie brać sobie wszystkiego do serca, zachowaj dystans. Doświadczony pedagog powie, że nie można się przejmować rzeczami, na które nie mamy wpływu.
- Ucz się odpoczywać, relaksować. Słuchaj odgłosów natury, spokojnej muzyki relaksacyjnej, ucz się prawidłowo oddychać, przyjrzyj się emocjom.
- Jeśli potrafisz, módl się. Modlitwie towarzyszy skupienie, wyciszenie, lepsze samopoczucie i wzmocnienie układu odpornościowego. Z badań naukowych wynika, że jednym z elementów chroniących nas, na przykład przed uzależnieniami są właśnie właściwe praktyki religijne i …nasza wiara.
- Aktywność fizyczna i zdrowe odżywianie, pełne witamin i tych wszystkich cennych rzeczy J często są źródłem naszego dobrego samopoczucia.
Czasem stres może nie być zły
Nie każdy stres jest szkodliwy. Niektóre jego rodzaje są nieodłączną, a nawet niezbędną częścią życia- utrzymują umysł w stanie aktywności, mobilizują ciało do wysiłku, sprawiają, że człowiek nie traci motywacji do działania.
Kilkuletnie dziecko chętnie słucha baśni, które wywołują w nim strach, wesołość lub smutek, z ochotą podejmuje rywalizację z kolegami, ścigając się na rowerach, występuje przed dużą publicznością, pisze klasówki. Tym wszystkim przeżyciom towarzyszy stres. Stres można powiedzieć- „kontrolowany”.
To przyprawa nadająca smak życiu. Pod jednym wszakże warunkiem: że nie przekracza pewnego poziomu.
BIBLIOGRAFIA:
- Okoń W., Słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
- Kupisiewicz Cz., Kupisiewicz M., Słownik pedagogiczny, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2009.
- Pedaogika i psychologia, zagadnienia, pojęcia, terminy, Buchmann, Warszawa 2006.
- Encyklopedia rodzice i dzieci, Park, Bielsko- Biała 2002,
- Strelau J., Jurkowski A., Putkiewicz Z., Podstawy psychologii dla nauczycieli, Warszawa 1975, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
- Przybylak Z., Samouzdrawianie relaksem i autosugestią, Jak poprawić zdrowie fizyczne i psychiczne, Agencja Wydawnicza Comes, Lidia i Andrzej Skarżyńscy.
- Źródła internetowe.