Czym tak naprawdę jest stres?

Reakcja psychologiczna i fizjologiczna organizmu na przeciążenia, zagrożenie, nowe sytuacje oraz silne bodźce, która powoduje wzmożone zdenerwowanie oraz przyspieszone bicie serca, potliwość, bóle głowy, suchość w ustach itp. Optymalny poziom stresu jest potrzebny do efektywnego funkcjonowania człowieka- mobilizuje, zwiększa energię, natomiast zbyt niski powoduje apatię, spadek motywacji, a nadmierny lub długotrwały może wywołać skutki niepożądane- niepokój, niezdolność do skutecznego działania, drażliwość oraz płaczliwość (Kupisiewicz Cz., Kupisiewicz M., 168) .

Stres może być krótki lub długotrwały.

Stres to stan organizmu wywołany przez pobudzenie go nieobojętnymi bodźcami stresorami; bodźcem takim może być zarówno zaatakowanie organizmu przez bakterie, jak i silne przeżycie psychiczne. W pierwszej fazie stresu zwykle występuje reakcja obronna, polegająca na mobilizacji sił organizmu, w dalszej fazie lub przy silnym stresie w organizmie pojawiają się zaburzenia (Okoń, str.194).

Stres dziecięcy

Wszyscy cierpią z powodu stresu. Maluch cierpi z powodu stresu nie mniej dotkliwie niż człowiek dorosły.

Organizm dziecka reaguje inaczej. Jednak zarówno psychika, jak i ciało malucha, obciążone silnym stresem, wołają o pomoc.

Z powodu przedłużającego się stresu dziecko mogą trapić pozornie banalne dolegliwości: częste przeziębienia, bóle brzucha, biegunka, swędzenie skóry, koszmary senne, moczenie nocne, tiki nerwowe itd.. Silny lub długotrwały stres odbija się także na jego zachowaniu: staje się ono małomówne, przygaszone, niemal „niewidoczne” albo wręcz przeciwnie- bardziej niż dotychczas kapryśne, stawiające ciągle nowe żądania, płaczliwe i agresywne. Niepokojące zmiany w zachowaniu lub pogorszenie się samopoczucia dziecka może nastąpić nagle albo stopniowo narastać.

Rady dla rodziców:

• Nie wypytuj dziecka uparcie, dlaczego jest takie smutne. Raczej słuchaj tego, co samo ma ci do powiedzenia.
• Staraj się spędzać ze swym dzieckiem więcej czasu. Zróbcie coś razem- wyjdźcie na spacer, zagrajcie w jakąś grę.
• Porozmawiaj z dzieckiem, poczytaj mu książkę. Bądź z nim.

Rady dla dzieci:

• Postaraj się nie brać sobie wszystkiego do serca, zachowaj dystans. Doświadczony pedagog powie, że nie można się przejmować rzeczami, na które nie mamy wpływu.
• Ucz się odpoczywać, relaksować. Słuchaj odgłosów natury, spokojnej muzyki relaksacyjnej, ucz się prawidłowo oddychać, przyjrzyj się emocjom.
• Jeśli potrafisz, módl się. Modlitwie towarzyszy skupienie, wyciszenie, lepsze samopoczucie i wzmocnienie układu odpornościowego. Z badań naukowych wynika, że jednym z elementów chroniących nas, na przykład przed uzależnieniami są właśnie właściwe praktyki religijne i …nasza wiara.
• Aktywność fizyczna i zdrowe odżywianie, pełne witamin i tych wszystkich cennych rzeczy J często są źródłem naszego dobrego samopoczucia.

Czasem stres może nie być zły

Nie każdy stres jest szkodliwy. Niektóre jego rodzaje są nieodłączną, a nawet niezbędną częścią życia- utrzymują umysł w stanie aktywności, mobilizują ciało do wysiłku, sprawiają, że człowiek nie traci motywacji do działania.

Kilkuletnie dziecko chętnie słucha baśni, które wywołują w nim strach, wesołość lub smutek, z ochotą podejmuje rywalizację z kolegami, ścigając się na rowerach, występuje przed dużą publicznością, pisze klasówki. Tym wszystkim przeżyciom towarzyszy stres. Stres można powiedzieć- „kontrolowany”.

To przyprawa nadająca smak życiu. Pod jednym wszakże warunkiem: że nie przekracza pewnego poziomu.

BIBLIOGRAFIA:

• Okoń W., Słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
• Kupisiewicz Cz., Kupisiewicz M., Słownik pedagogiczny, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2009.
• Pedaogika i psychologia, zagadnienia, pojęcia, terminy, Buchmann, Warszawa 2006.
• Encyklopedia rodzice i dzieci, Park, Bielsko- Biała 2002,
• Strelau J., Jurkowski A., Putkiewicz Z., Podstawy psychologii dla nauczycieli, Warszawa 1975, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Przybylak Z., Samouzdrawianie relaksem i autosugestią, Jak poprawić zdrowie fizyczne i psychiczne, Agencja Wydawnicza Comes, Lidia i Andrzej Skarżyńscy.
• Źródła internetowe.