Ustalenie codziennych zasad
Podczas wakacji zwykle dochodzi do rozluźnienia w rytmie dnia. Dzieci później zasypiają, dłużej śpią, mają więcej swobody w „atrakcjach” żywieniowych (lody, chipsy, słodycze), a ich uwaga skierowana jest na rozrywkę i odpoczynek. I słusznie. Po to w końcu są wakacje. Nadszedł jednak czas na powrót do rytmu dnia, w którym dominuje nauka. 

Ustal ramy dnia – dobrze jest zacząć zmianę od ustalenia z dziećmi planu dnia. Wyznacz godzinę pobudki, śniadania, obowiązkowej toalety oraz pory na sen. Te ramy pozwolą dziecku nie tylko dobrze wypocząć,a tym samym zregenerować swoje siły na kolejny dzień, ale i wzmocnią kształcenie nawyków zdrowego życia: rytm snu i czuwania, rytm posiłków i aktywności ruchowej. 

Wyznacz obowiązki i porę ich wykonania – kiedy już uzgodnisz z dziećmi ramy dnia, trzeba porozmawiać z nimi o obowiązkach związanych ze szkołą i domem. Ustal nie tylko zakres (np. wyprowadzanie psa czy wynoszenie śmieci), ale także porę dnia (np. po obiedzie, przed snem). Ważne będzie zarezerwowanie czasu na odrabianie prac domowych i przygotowanie do następnego dnia. Ten obowiązek nie powinien odbywać się bezpośrednio po powrocie ze szkoły. Tuż po lekcjach dziecko nie powinno również spędzać czasu przy komputerze. Na – ewentualne – gry lub inną aktywność wirtualną można przeznaczyć chwilę po odrobieniu lekcji, ale też nie bezpośrednio przed snem. Po powrocie ze szkoły potrzebna jest chwila na zregenerowanie sił. Najlepiej służy temu aktywność ruchowa (np. wyjście na spacer z psem, bieganie, granie w piłkę, jazda na rowerze czy rolkach).

Ucz odpowiedzialności za własną edukację – bardzo istotnym elementem uzgodnień powinien być sposób przygotowania do zajęć. Codzienne odrabianie lekcji z dzieckiem prowadzi do wyćwiczenia nawyku bezradności – odpowiedzialność za naukę spoczywa wtedy na rodzicu, a powinna być domeną dziecka. Lepiej ustalić, że rodzic jest w domu i chętnie pomoże, ale dziecko pracuje samodzielnie. Na koniec – w zależności od wieku – można sprawdzić pracę i pomoce, przygotowane na następny dzień.

Wsparcie dziecka w rozwoju fizycznym
Codzienna, efektywna nauka to ogromny wysiłek. Bardzo ważnym wsparciem pracy dziecka będzie odpowiednie odżywianie, zarówno w zakresie ilości spożywanych pokarmów, ich jakości, jak i godzin posiłków. Piramida żywieniowa jest większości z nas dobrze znana. Dla dobrego rozwoju i optymalnej pracy mózgu ważne jest spożywanie odpowiedniej ilości białka, zdrowych tłuszczy i węglowodanów. Uzupełnieniem tego powinny być produkty bogate w błonnik – warzywa i w mniejszej ilości owoce. Do tego woda i przynajmniej kilkanaście minut dziennie ruchu, najlepiej na świeżym powietrzu. A co z uwielbianymi przez dzieci słodyczami i innymi przekąskami? Jeśli nasze pociechy nie mają kłopotów zdrowotnych, to dostarczanie raz na jakiś czas małej dawki słodyczy nie będzie dla nich obciążeniem. Ważne, aby pamiętać, że nie powinny one być stałą częścią posiłków, a ponadto – spożywane przed snem, mogą spowodować kłopoty z zasypianiem i spokojnym nocnym wypoczynkiem.

Wsparcie dziecka w rozwoju psychicznym

Zdrowy rozwój, motywacja i entuzjazm poznawczy opierają się na poczuciu bezpieczeństwa. Stabilność emocjonalna rodziców oraz ponawiane przez nich komunikaty pozytywne, pozwalają dziecku budować samoocenę i poczucie wartości. Pochwały są obowiązkiem dorosłego wobec dziecka. Chwal za zaangażowanie, chęć i na końcu za efekty pracy. Oczywiście życie rodzinne nie jest pasmem samych radości i pozytywnych emocji. Jednak każdą sytuację można przedyskutować, omówić, wyjaśnić. Dziecko nie powinno być powiernikiem kłopotów rodziców, ponieważ nie jest zdolne udźwignąć takiej odpowiedzialności. Jeśli potrzebujesz pomocy, dobrze szukać jej u przyjaciół, członków rodziny czy psychologa lub terapeuty.

Podsumowanie

Nauka szkolna dzieci to spore wyzwanie dla rodziców. Umiejętne planowanie rytmu pracy i odpoczynku, zainteresowanie tym, co dziecko przeżywa w szkole (np. pytania o to, co słychać u kolegów czy koleżanek) i czego się uczy (np. zamiast: Co tam w szkole? – lepiej zapytać: Czego się dowiedziałeś dzisiaj? Co było ciekawego?), budują poczucie bezpieczeństwa. Odpowiednio stawiane pytania komunikują dziecku, że jego sprawy są dla nas ważne i chcemy je wspierać. Taka postawa ułatwi dziecku uporanie się z wieloma obowiązkami i zbuduje zaufanie do rodzica, a to może okazać się bezcenne w trudnym czasie. Gdy dziecko będzie przeżywać gorycz porażki lub kłopoty natury emocjonalnej, przyjdzie z kłopotami do Ciebie. To może być mocna ochrona Twoich dzieci, więc warto o to starać się każdego dnia.

Maria Tuchowska
Nauczyciel dyplomowany, polonista i teolog. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą w placówkach integracyjnych różnego poziomu, edukator, coach, przeprowadziła ok. 600 szkoleń z zakresu kompetencji psychospołecznych nauczycieli, prawa oświatowego, pracy z dziećmi i młodzieżą z różnego typu zaburzeniami. Specjalizuje się również w tematyce dotyczącej zagadnień związanych z obecnością rodziców w szkole.